Henri De Gorge, een man met een visie!

Het is mogelijk dat zijn naam je niet bekend in de oren klinkt. Dat was ook voor mij het geval tot ik de geweldige site van Le Grand-Hornu ontdekte op enkele kilometers van Mons. 

Een grootindustrieel
 

Ongelofelijk. Ik heb deze sterke uitdrukking bewust gebruikt. Je zal niet snel nog een dergelijke locatie vinden. Henri De Gorge, de baas van een van de machtigste steenkoolmijnen van België, heeft het dagelijkse leven van een hele bevolking beïnvloed in de 19de eeuw. Hij was de zoon van Noord-Franse landeigenaars en steenkoolhandelaars. We mogen gerust zeggen dat hij een neus voor zaken had. In 1810 koopt hij de noodlijdende steenkoolmijn van Hornu en herlanceert hij de productie met - voor die tijd - ultramoderne technieken. Hij laat gietijzeren sporen plaatsen in de galerijen om het erts makkelijker naar boven te halen, hij installeert stoommachines en ontwikkelt een eigen spoorweg! In slechts enkele jaren is Le Grand-Hornu een referentie in het hele land.
 

Een ideale stad
 

Henri De Gorge is een voorloper. In het hart van het oude mijncomplex staat in het midden van een immens groot ogivaal plein een standbeeld van hem. Hij was een industrieel genie, maar het is vooral zijn humanisme die indruk op me gemaakt heeft tijdens mijn bezoek aan de site. Je voelt goed dat er iets bijzonders heeft plaatsgevonden in deze oude mijnstad. Denk even terug aan Germinal. Aan de vermoeide, zwarte mijnwerkersgezichten en de gezinnen die in verschrikkelijke omstandigheden leefden. Henri De Gorge wilde iets heel anders voor zijn arbeiders. Vanaf 1816 werkt hij aan een groot architecturaal project voor een “ideale stad” waar de arbeiders over een ongeëvenaard comfort beschikken. We mogen echter niet naïef zijn. De achterliggende gedachte was om ter plaatse over mobiele werkkrachten en de nodige productiviteit te beschikken, maar toch ... 
 

Een nieuwe wereld
 

Voor zijn arbeiders laat hij 450 ruime woningen bouwen die elk voorzien zijn van warm water en een tuin. Hij richt een school op en stelt ook voor meisjes een schoolplicht in, hij bouwt een danszaal, handelszaken, een polikliniek ... De huisjes bestaan nog en zijn geklasseerd als werelderfgoed van de Unesco, ze liggen rond het oude mijncomplex. Henri De Gorge wilde anderen laten meegenieten van de winsten ... Het is een verbazingwekkende les! Daarom vind ik de site ongelofelijk. De gebouwen zijn nu gerenoveerd en huisvesten twee prachtige musea: het designmuseum en het museum voor hedendaagse kunst. Het is verrassend hoeveel elementen van het verleden er naar boven komen bij een wandeling op de site. Ik sta voor het standbeeld en denk aan alle mijnwerkers die hier aan de slag waren. Petje af voor monsieur De Gorge.